海南景区景点门票不涨价 涨价要先审核“成本”
_%D1%80%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D1%81.jpg)
Akademia Mohylańska – szko?a wy?sza[1] utworzona w 1658 w Kijowie w wykonaniu postanowień unii hadziackiej, z przekszta?cenia prawos?awnego Kolegium Kijowsko-Mohylańskiego, za?o?onego w 1632 przez metropolit? kijowskiego Piotra Mohy??. Akademia istnia?a do 1817 r.
Akademia w Kijowie zosta?a powo?ana i zorganizowana jako kolegium prawos?awne wed?ug wzorów kolegiów jezuickich przez metropolit? Piotra Mohy?? - reformatora organizacji Cerkwi w Rzeczypospolitej[2]. Mohy?a przez wiele lat stara? si? bezskutecznie o przyznanie utworzonej przez niego uczelni statusu akademii[3]. Zorganizowanie szko?y prawos?awnej wed?ug wzorców katolickich wywo?a?o ?yw? dyskusj? w?ród prawos?awnych Rzeczypospolitej; krytycy Piotra Mohy?y przekonywali, ?e absolwenci placówki odchodz? od swojego wyznania[4]. Unia hadziacka przewidywa?a powo?anie w utworzonym Ksi?stwie Ruskim wy?szej uczelni o statusie akademii, co spowodowa?o zmian? statusu prawnego ju? istniej?cej uczelni prawos?awnej, zrównuj?c j? z Akademi? Krakowsk?[5][a]. Po traktacie Grzymu?towskiego i trwa?ym przej?ciu Kijowa przez Carstwo Rosyjskie status uczelni potwierdzono gramotami Piotra I w 1694 i 1701[4].
W Akademii Mohylańskiej kszta?ci?a si? polityczna i duchowna elita ruska. Autorytet i poziom kszta?cenia ?ci?ga? do uczelni tak?e wielu cudzoziemców prawos?awnych, zw?aszcza Rosjan, Wo?ochów i Mo?dawian. J?zykami wyk?adowymi Akademii by?y: ?acina, polski i ruski, od po?owy XVIII wzrasta?o znaczenie rosyjskiego.
Studentami Akademii byli m.in. Symeon Po?ocki (ruski i rosyjski pisarz), Dymitr z Rostowa (?wi?ty prawos?awny, teolog, biskup Rosyjskiego Ko?cio?a Prawos?awnego), Stefan (Jaworski) (biskup Rosyjskiego Ko?cio?a Prawos?awnego, d?ugoletni locum tenens patriarchatu moskiewskiego[6]), Filoteusz (Leszczyński) (biskup Rosyjskiego Ko?cio?a Prawos?awnego, ?wi?ty prawos?awny)[7], Iwan Mazepa (hetman Lewobrze?nej Ukrainy)[8], Filip Orlik (hetman na uchod?stwie)[9], Samuel We?yczko[10], (sekretarz Iwana Mazepy i kronikarz), Teofan Prokopowicz (prawos?awny arcybiskup i wysoki urz?dnik Imperium Rosyjskiego), Michai? ?omonosow (rosyjski uczony i poeta), Piotr Prokopowicz (ukraiński pszczelarz), Hryhorij Skoworoda (ukraiński[11][12][13][b] poeta liryczny, filozof i kompozytor).
Decyzj? ?wi?tego Synodu – organu zarz?dzaj?cego Rosyjskiej Cerkwi Prawos?awnej Akademia zosta?a zamkni?ta w 1817, a w jej murach otwarto Kijowsk? Akademi? Duchown?.
Zobacz te?
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Unia hadziacka przewidywa?a równie? powo?anie drugiej ruskiej akademii, co wobec wydarzeń politycznych doby Ruiny nie nast?pi?o. Por. Aleksander Walerian Jab?onowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska.. s.135.
- ↑ Rzadziej twórcy przypisywana jest narodowo?? rosyjska, np. СКОВОРОДА, ГРИГОРИЙ САВВИЧ
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ?W 1632 r. rozpocz??o swoj? niemal trzechsetletni? histori? s?ynne Kolegium Kijowsko-Mohylańskie, nazywane przez wspó?czesnych akademi?, cho? formalnego królewskiego przywileju prowadzenia szko?y kszta?c?cej na poziomie wy?szym metropolita za swego ?ycia nie uzyska? (po raz pierwszy zosta? on nadany w akcie unii hadziackiej w 1658 r., a nast?pnie potwierdzony gramotami Piotra I w 1694 i 1701 r.)” Natalia Jakowenko, Historia Ukrainy do 1795 roku, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9 s. 292.
- ↑ Aleksander Walerian Jab?onowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi, Lwów, 1899-1900 s. 88-100.
- ↑ Aleksander Walerian Jab?onowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska..s.88-94.
- ↑ a b Natalia Jakowenko: Historia Ukrainy do 1795 roku. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011, s. 291-292. ISBN 978-83-01-16763-9.
- ↑ Aleksander Walerian Jab?onowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi, Lwów, 1899-1900 s. 135-138.
- ↑ Przed zniesieniem instytucji patriarchatu przez Piotra I
- ↑ Филофей (Лещинский). [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
- ↑ Uniwersytet Narodowy Akademia Kijowsko-Mohylańska-Historia Akademii. [dost?p 2025-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)].
- ↑ Uniwersytet Narodowy Akademia Kijowsko-Mohylańska-Historia Akademii. ukma.edu.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2025-08-14)]., Natalia Jakowenko Historia Ukrainy do 1795 roku Wyd. II rozszerzone, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9 s. 437.
- ↑ Natalia Jakowenko Historia Ukrainy do 1795 roku Wyd. II rozszerzone, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9 s. 437.
- ↑ W. Serczyk, Historia Ukrainy, Wroc?aw 2001, ISBN 83-04-04530-3, s.163
- ↑ Skoworoda Hryhorij, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dost?p 2025-08-14].
- ↑ Skoworoda Hryhorij na portalu wiedzy onet.pl
Bibliografia, literatura, linki
[edytuj | edytuj kod]- Ки?во-Могилянська академ?я w: w: Енциклопед?я ?стор?? Укра?ни: Т. 4. Редкол.: В. А. Смол?й (голова) та ?н. НАН Укра?ни. ?нститут ?стор?? Укра?ни. – Ки?в 2007, Wyd. ?Наукова думка?. ISBN 966-00-0632-2 s. 183–186
- Aleksander Walerian Jab?onowski, Akademia Kijowsko-Mohilańska: Zarys historyczny na tle rozwoju ogólnego cywilizacji zachodniej na Rusi, Lwów, 1899–1900
- Natalia Jakowenko Historia Ukrainy do 1795 roku Wyd. II rozszerzone, Warszawa 2011, Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN 978-83-01-16763-9
- Ryszard ?u?ny, Pisarze kr?gu Akademii Kijowsko-Mohylańskiej a literatura polska: Z dziejów zwi?zków kulturalnych polsko-wschodnios?owiańskich XVII–XVII wieku. Cracow, 1966
- Micha? Koz?owski, Akademia Mohylańska Akademia Mohylańska