福州森林覆盖率超56%创新高 今年进入“创森”攻

Próbka benzyny

P?on?ca rozlana benzyna

Stacja benzynowa

Ci?gnik siod?owy z naczep? cystern? do transportu benzyny

百度 春节上班第一天，省委、省政府召开省市县乡四级干部参加的“双创双服”活动动员部署大会，以“创新、强企、解难、惠民”为主题，安排实施了棚户区改造、农村危房改造、城乡特困人员救助、社区和居家养老、学前教育普及、公用设施建设、垃圾分类处理、城乡厕所改造、便民市场建设、公园绿地建设等20项民心工程，努力让改革发展成果更多更公平惠及全体人民，切实增强群众的获得感、幸福感、安全感。

Benzyna (od ?ac. benzoe → nazwa ?ywicy jednego z drzew egzotycznych) – mieszanina ciek?ych w?glowodorów, jeden z g?ównych rodzajów paliwa stosowanego do nap?du samochodów, samolotów i niektórych innych urz?dzeń posiadaj?cych silnik spalinowy. Stosowana tak?e jako rozpuszczalnik.

Sk?ad

To paliwo ciek?e produkuje si? m.in. poprzez rektyfikacj? ropy naftowej. Sk?ada si? g?ównie z w?glowodorów o liczbie atomów w?gla od 5 do 12, a ??czna liczba zwi?zków chemicznych w niej zawartych przekracza 150. Sk?ady benzyn mog? ró?ni? si? znacz?co, w zale?no?ci od pochodzenia wyj?ciowej ropy naftowej, procesu rektyfikacji i wymaganych w?a?ciwo?ci produktu.

Typowy sk?ad benzyny silnikowej (w % obj?to?ciowych):

• w?glowodory nasycone:
  • alkany rozga??zione (izoalkany): 25–40%
  • alkany proste (n-alkany): 4–8%
  • cykloalkany: 3–7%
• w?glowodory nienasycone:
  • alkeny: 2–5%
  • cykloalkeny: 1–4%
• w?glowodory aromatyczne: 20–50% (w tym 0,5–2,5% benzenu)

Zastosowanie

Benzyna silnikowa

Benzyna dostarcza energii silnikowi poprzez spalanie si?, czyli reakcj? chemiczn? z tlenem pochodz?cym z atmosfery. Ze wzgl?du na to, ?e benzyna jest w silnikach spalana w bardzo krótkich cyklach, proces ten musi przebiega? maksymalnie szybko i równomiernie w ca?ej obj?to?ci cylindrów silnika. Osi?ga si? to poprzez mieszanie benzyny z powietrzem, tworz?c tzw. mieszanin? paliwowo-powietrzn?, czyli zawiesin? (mg??) bardzo drobnych kropelek benzyny w powietrzu. Bardzo istotny wp?yw na przebieg tego spalania ma te? sk?ad chemiczny benzyny. G?ównymi parametrami okre?laj?cymi w?a?ciwo?ci benzyny jako paliwa jest liczba oktanowa oraz warto?? opa?owa.

W celu poprawy w?a?ciwo?ci benzyny jako paliwa, do silników dodaje si? niewielkie ilo?ci (poni?ej 1%) wybranych zwi?zków chemicznych, nazywanych ?rodkami przeciwstukowymi. Od lat 30 XX w. najcz??ciej dodawanym w tym celu zwi?zkiem by? tetraetyloo?ów, a utworzone w ten sposób paliwo to etylina. Jej spalanie powoduje emisj? do ?rodowiska truj?cego, bardzo drobnego py?u o?owiu. W zwi?zku z tym, w po?owie lat 80 XX w. opracowano nowe rodzaje benzyn – benzyny bezo?owiowe. Dodaje si? do nich w?glowodory aromatyczne, etery z grupami aromatycznymi oraz MMT. Dodatki podwy?szaj? liczb? oktanow?, ale takie paliwo nie spala si? ca?kowicie (powstaj? obok dwutlenku w?gla, niedopalone sadza i tlenek w?gla) w komorze silnika spalinowego i dlatego musz? by? dopalane na platynowych reaktorach katalitycznych (zwanych popularnie katalizatorami) umieszczanych w uk?adzie wydechowym samochodów.

W 2021 r. Algieria, jako ostatnie państwo na ?wiecie, zakończy?a sprzeda? benzyny z dodatkiem tetraetyloo?owiu.

Rozpuszczalnik

Benzyn? stosuje si? jako rozpuszczalnik, wyst?puje handlowo w dwóch rodzajach:

• benzyna ekstrakcyjna – benzyna lekka (zawieraj?ca w?glowodory o liczbie atomów w?gla od 5 do 7), któr? odrzuca si? w procesie otrzymywania benzyny paliwowej, ze wzgl?du na zbyt nisk? temperatur? wrzenia. Oczyszcza si? j? przez p?ukanie (ekstrakcj?) z wod? i st?d pochodzi jej nazwa.
• benzyna lakowa – benzyna ci??ka (zawieraj?ca w?glowodory o liczbie atomów w?gla od 10 do 15–16), któr? odrzuca si? w procesie otrzymywania benzyny paliwowej ze wzgl?du na zbyt wysok? temperatur? wrzenia. Nazwa ta pochodzi od tego, ?e jest stosowana jako rozcieńczalnik do lakierów (tak?e farb i innych wyrobów ftalowych i olejnych, bitumicznych oraz pokostów); nazwa niezwi?zana z produkcj? laku do piecz?ci.

W?a?ciwo?ci

W?a?ciwo?ci fizyczne benzyny ró?ni? si? w zale?no?ci od sk?adu i zawieraj? si? w przedzia?ach:

• temperatura wrzenia: 35–230 °C
• ciep?o parowania: 315–350 kJ/kg
• ciep?o spalania: ok. 42 MJ/kg (10 kcal/g)
• g?sto??: 0,67–0,8 g/cm3 (ok. 0,67 g/cm3 – benzyna lekka, ok. 0,78 g/cm3 – benzyna ci??ka)
• warto?? opa?owa: 42,6-44 MJ/kg w stanie ciek?ym, 3,70 MJ/m3 w przypadku mieszanki stechiometrycznej
• sta?a stechiometryczna paliwa: 14,9 kg_powietrza/kg_paliwa
• zawarto?? o?owiu: maksymalnie 5 mg/l
• zawarto?? siarki: maksymalnie 50 mg/kg
• indeks lotno?ci (VLI): maksymalnie 1150

Zobacz te?

• benzyna syntetyczna
• LPG

Bibliografia

• Toxicological Profile for Automotive Gasoline, Agency for Toxic Substances and Disease Registry, USA 1995 [dost?p 2025-08-14]  (ang.).